English
Trước khi quyết định phẫu thuật hàm mặt, người bệnh cần chuẩn bị những gì? Bác sĩ chuyên ngành hàm mặt tại Bệnh viện RHM Worldwide chia sẻ các lưu ý quan trọng giúp quá trình điều trị diễn ra an toàn, thuận lợi và đạt kết quả tối ưu.
I. KHÔNG CHỈ CẦN CAN ĐẢM – MÀ PHẢI HIỂU RÕ
1. Phẫu thuật hàm không phải chuyện “thử cho biết”
Từ góc nhìn chuyên môn, điều đáng lo nhất không phải là người bệnh sợ – mà là người bệnh chưa thật sự hiểu. Phẫu thuật hàm không phải là một cuộc “lột xác” mơ hồ, mà là can thiệp y khoa nghiêm túc, cần chẩn đoán đúng, chỉ định chuẩn, lập kế hoạch kỹ và theo sát sau điều trị.
Vì vậy, việc đầu tiên người bệnh cần làm không phải là “can đảm” – mà là hiểu mình đang điều trị điều gì, vì sao cần điều trị, và sẽ thay đổi những gì sau can thiệp.
2. Lắng nghe tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa hàm mặt
Chỉ bác sĩ chuyên ngành hàm mặt mới có đủ năng lực phân tích ảnh chụp phim 3D, mô hình hàm, khớp cắn, từ đó phân biệt đâu là lệch răng – đâu là lệch xương, đâu là trường hợp chỉ cần niềng – và đâu là chỉ định cần phẫu thuật. Không nên quyết định chỉ dựa trên lời khuyên từ nha khoa tổng quát hoặc thông tin mạng xã hội.
II. ĐÂU LÀ THỜI ĐIỂM PHÙ HỢP ĐỂ PHẪU THUẬT HÀM?
1. Phẫu thuật sau khi xương hàm phát triển ổn định
Thời điểm thực hiện thường là sau 18 tuổi, khi xương hàm ngừng phát triển. Trường hợp lệch hàm nặng được phát hiện sớm hơn có thể bắt đầu niềng răng sớm để chuẩn bị nền răng trước khi đủ điều kiện phẫu thuật.
Việc trì hoãn không có lợi nếu người bệnh đã có chỉ định. Để lâu, sai lệch khớp cắn sẽ ngày càng nặng hơn, ảnh hưởng tiêu hóa, phát âm và có thể làm phức tạp hóa quá trình điều trị sau này.
2. Cân nhắc chọn thời gian nghỉ ngơi phù hợp
Bệnh nhân nên sắp xếp thời gian nghỉ từ 2–3 tuần sau phẫu thuật, đặc biệt với người làm công việc nói nhiều, giao tiếp nhiều hoặc làm việc nặng. Nếu đang học đại học hoặc làm công việc linh hoạt, có thể chủ động chọn lịch vào dịp nghỉ lễ hoặc kỳ nghỉ giữa kỳ.
III. CẦN CHUẨN BỊ GÌ TRƯỚC NGÀY MỔ?
1. Khám tiền mê – kiểm tra sức khỏe toàn diện
Trước phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được khám tổng quát, xét nghiệm máu, đo ECG và đánh giá nguy cơ gây mê. Những trường hợp có bệnh nền như tiểu đường, cao huyết áp… sẽ cần điều trị ổn định và có sự phối hợp của bác sĩ chuyên khoa nội.
Đây là bước đặc biệt quan trọng nhằm đảm bảo an toàn trong gây mê và phục hồi hậu phẫu.
2. Chỉnh nha nền răng trước phẫu thuật (nếu có)
Đa số ca phẫu thuật hàm đều cần được niềng răng trước để sắp xếp lại trục răng, làm đều cung hàm – giúp bác sĩ cắt xương chính xác hơn và sau này khớp cắn khít hoàn toàn. Tùy vào từng ca, giai đoạn này có thể kéo dài 6–12 tháng.
IV. CHĂM SÓC SAU PHẪU – NGƯỜI BỆNH CŨNG PHẢI CHỦ ĐỘNG
1. Chế độ ăn uống và vệ sinh miệng
Trong 1–2 tuần đầu, người bệnh cần ăn lỏng hoàn toàn, ưu tiên súp, cháo, sinh tố. Sau đó chuyển dần sang thức ăn mềm, dễ nhai. Không nên cố ăn đồ dai, nóng hoặc quá lạnh.
Vệ sinh răng miệng bằng nước muối sinh lý, không đánh răng mạnh vùng gần đường mổ. Sử dụng ống hút loại mềm hoặc uống trực tiếp, không dùng ống hút cứng gây áp lực âm.
2. Tái khám đúng hẹn và lắng nghe cơ thể
Tái khám định kỳ là bắt buộc – không chỉ để theo dõi lành thương mà còn để đánh giá khớp cắn, độ sưng, độ cân đối. Nếu có bất kỳ dấu hiệu lạ như sốt, đau nhức không giảm, chảy máu kéo dài – cần báo ngay cho bác sĩ. Việc tự ý uống thuốc giảm đau hoặc kháng sinh không theo toa có thể ảnh hưởng quá trình lành thương.
V. CHUẨN BỊ TINH THẦN: NHỮNG ĐIỀU KHÔNG THỂ BỎ QUA
1. Không ai tỉnh dậy là đẹp ngay – hãy kiên nhẫn
Ngay sau phẫu thuật, khuôn mặt thường sưng nhẹ đến trung bình (tùy cơ địa), có thể tê môi, ăn uống bất tiện vài ngày. Nhưng đây là phản ứng bình thường của cơ thể. Giai đoạn hồi phục cần kiên nhẫn – sau khoảng 1–2 tuần gương mặt sẽ dần rõ nét và hồi phục rõ rệt sau 1 tháng.
2. Phẫu thuật không “biến hình” – mà là tái cân bằng khuôn mặt thật
Bệnh nhân nên có kỳ vọng thực tế: phẫu thuật không tạo ra gương mặt mới hoàn toàn như phẫu thuật thẩm mỹ, mà là đưa xương hàm về đúng vị trí sinh học, từ đó trả lại nét hài hòa vốn có. Đó mới là vẻ đẹp bền vững và đúng với cấu trúc tự nhiên của từng người.
VI. BỆNH VIỆN RHM WORLDWIDE – ĐỒNG HÀNH CHUYÊN MÔN VÀ TÂM LÝ
Tại Bệnh viện RHM Worldwide, chúng tôi không chỉ điều trị – mà còn lắng nghe và đồng hành. Mỗi ca phẫu thuật hàm mặt đều được lên kế hoạch chi tiết, cá nhân hóa, phối hợp giữa bác sĩ chỉnh nha – bác sĩ hàm mặt – ekip gây mê và điều dưỡng hậu phẫu.
Người bệnh sẽ được hỗ trợ từ bước tư vấn, chuẩn bị giấy tờ, điều trị chỉnh nha đến ngày phẫu thuật và chăm sóc sau mổ. Chúng tôi hiểu rằng phẫu thuật không chỉ là kỹ thuật – mà còn là một quyết định lớn về tâm lý, và nhiệm vụ của bác sĩ là giúp bệnh nhân đủ hiểu để tự tin bước qua hành trình đó.
KẾT LUẬN
Phẫu thuật hàm mặt không chỉ đòi hỏi bác sĩ giỏi, công nghệ tốt – mà còn cần bệnh nhân được trang bị đầy đủ kiến thức, tinh thần và sự chuẩn bị chu đáo. Việc hiểu rõ từng bước – từ lý do điều trị, thời điểm, quy trình đến hậu phẫu – chính là điều giúp hành trình này trở nên chủ động, dễ chịu và thành công hơn.
Nếu bạn đang cân nhắc điều trị lệch hàm, hô móm hay sai khớp cắn phức tạp, hãy bắt đầu bằng một cuộc hẹn tư vấn cùng bác sĩ chuyên ngành hàm mặt tại Bệnh viện RHM Worldwide – nơi mọi quyết định được đưa ra bằng sự hiểu biết và đồng hành.
Bài viết được tham vấn bởi bác sĩ Phan Vĩnh Luân – Bệnh viện RHM Worldwide.
